Inicio | Textos de Ortiz | Voces amigas

2009/09/18 06:01:00 GMT+2

Goian bego

Hil zen gauean Norman Mailerrek seme-alabak bildu, botila bat ron ireki, edaria konpartitu eta horrelaxe egin zuen agur: topa eginda. Gure aitak banan-banan deitu eta alkoholaren ordez zoriontsu bezain zintzoak izateko zenbait aholku egin zigun opari. Guk, berriz, jaramon gutxi hari. Bistan da.

Ez gaitezen, dena dela, honen intimistak izan. Harako bidean guztia ez da epika, ezta erretolika ere. Errusiako tsarrak zeruari eskaini zizkion azken hitzak: "Eguraldi ona, bai". Haren ondorengo estalinistek Ossip Mandelshtam izotzezko infernura bidali zuten, eta idazleak Petrarka eta Danteren poemak xuxurlatzen pasa zuen hondarra. Zabor-minutuak, beraz, arteari eman zizkion, edo etorkizunik ezean iragan ederrari. Ez da giro Siberian.

Petrarkaz ari baikara, 35 urte zituela LXX anni perfectum spatium vitae humanae abisatu omen zuen. Eta nahita edo nahi gabe ez zuen hutsik egin: 70 urte betetakoan zendu zen. Hura perfekzioa! Eduardo Haro Ibars idazle toxikomanoak honako agindua egin zion Blanca maitaleari: 40 urterekin hilko naiz, ziur. Eta orduantxe hil. Beste batzuek, aldiz, ez dute bete-betean asmatu, baina nahiko hurbil ibili dira. Carlos Oquendo de Amat poeta perutarrak 30 urteko muga ezin izango duela inork gainditu esan zuen bertso gogoangarrian, eta horra heltzeko baten faltan hil zen. Victor Hugo Viscarra ipuingile boliviarrari antzeko atsekabea gorde zion patuak. 49 urte izango zituela aurreikusi zuen - "si llego a los cincuenta me suicido" -, eta azkenik 48 urte eginda itzali zuen edanak.

Zoritzarrak ez du literatura gustuko, eta bost axola hari besteren hautuak edo sineskeriak. Javier Ortiz maisua 61 urte zituela hil berri zaigu, behar baino askoz lehenago. Ez zuen noiz joango zen sekula iragarri, baina bere obituarioa edo heriotza-oharra idatzirik utzi digu. Mila esker. Hori ere opari

Xabier Larrañaga. Goian bego. 29 de abril de 2009.

A continuación una traducción al castellano del texto de Xabier

Descanse en paz

La noche en que murió, Norman Mailer reunió a sus hijos, abrió una botella de ron, compartió la bebida y se despidió de esta manera: con un brindis. Nuestro padre nos llamó uno a uno y, en vez de alcohol, nos regaló algunos consejos para que fuéramos tan felices como honrados. Nosotros, en cambio, le hicimos poco caso. Salta a la vista.

De todas maneras, no seamos tan intimistas. No todo el camino hacia el más allá es épica ni retórica. El zar de Rusia dedicó sus últimas palabras al cielo: “Buen tiempo, sí señor”. Sus sucesores estalinistas enviaron a Ossip Mandelshtam al infierno de hielo y el escritor pasó sus últimos días susurrando poemas de Dante y de Petrarca. Los minutos de la basura los dedicó al arte, por tanto, o a un pasado hermoso a falta de porvenir. Está mal la cosa en Siberia.

Si hablamos de Petrarca, a los 35 años debió de avisar: LXX anni perfectum spatium vitae humanae. Y la cosa es que voluntaria o involuntariamente acertó: murió a los 70. ¡Qué perfección! El escritor toxicómano Eduardo Haro Ibars le dejó dicho a su amante Blanca: moriré a los 40. Y murió a esa edad. Otros, en cambio, no acertaron de pleno, pero anduvieron cerca. El poeta peruano Carlos Oquendo de Amat dijo en su recordado poema que nadie podría superar la barrera de los 30 años y murió cuando le faltaba uno. El destino le guardó un disgusto semejante al narrador boliviano Víctor Hugo Viscarra. Previó que llegaría a los 49 - "si llego a los cincuenta me suicido" -, y la bebida lo finiquitó a los 48 años.

El infortunio no gusta de la literatura y poco le importan las elecciones o las supersticiones de los demás. El maestro Javier Ortiz acaba de morir a los 61 años, mucho antes de lo debido. No anunció jamás cuando se iría, pero nos dejó escrito su obituario. Muchas gracias. Eso también de regalo.

Xabier Larrañaga. Goian bego. 29 de abril de 2009.

Escrito por: Xabier Larrañaga.2009/09/18 06:01:00 GMT+2
Etiquetas: xabier_larrañaga recuerdos | Permalink | Comentarios (0) | Referencias (0)

Comentar





Por favor responde a esta pregunta para añadir tu comentario
Color del caballo blanco de Santiago? (todo en minúsculas)